İnanç ve Ahlak
Ahmet Altan
“EĞER HİÇBİR CEZA OLMASAYDI GENE DE SADECE ALLAH'IN RIZASINI KAZANMAK İÇİN ONUN YOLUNDA YÜRÜR MÜYDÜN, SADECE SENİ YARADANI UTANDIRMAMAK İÇİN O'NUN SANA ÖĞRETTİĞİ AHLAKA UYAR MIYDIN?”
Sanırım ben dine, dindarlarımızın en azından bir kısmından daha fazla önem atfediyorum.
Çocukların dini öğrenmesinde değil, dini öğrenmemesinde asıl tehlikenin yattığı kanaatindeyim.
Asıl “eksik dindarlığın” çok tehlikeli olduğunu düşünüyorum.
Marksizm’i bilmeyen solcu da, dinini bilmeyen dindar da beni hep korkutur, ikisi de büyük bir “kendini beğenmişliğe”, kendisine benzemeyeni küçümsemeye ve faşizme götürür insanı.
İster inançlı olun ister benim gibi bir inançsız, Allah’ın insan zihninde ve ruhunda yerleştiği yerin büyüklüğü, O’nun söylediklerinin hayattaki karşılığı, ahlakı, dürüstlüğü, vicdanı, adaleti insanlara anlatması ve insanlardan her şeyden önce bunları talep etmesi, ışığının hep buraları aydınlatması, gidilecek yol olarak bunları göstermesi, gösterişi günah kabul etmesi dinin önemini gösterir herkese.
İnançsız biri bu değerleri reddedebilir mi?
Bu konularda inançlı olanla olmayanın farkı, inançlıların bu yolda büyük bir kudretin desteğiyle yürüdüklerine inanmalarının onlara verdiği manevi güçtür.
Bu, bir toplum için önemlidir.
Dinin birinci basamağı Allah’la kul arasındaki ilişkidir benim için.
O basamak sağlam değilse ondan sonrakiler gitgide çürükleşir.
Allah’la kul arasındaki ilişkiyi belirleyen asıl soru da şudur bence, “Eğer hiçbir ceza olmasaydı gene de sadece Allah’ın rızasını kazanmak için onun yolunda yürür müydün, sadece seni yaradanı utandırmamak için O’nun sana öğrettiği ahlaka uyar mıydın?”
Bu soruya “evet” diyecek hiçbir dindar kendi çıkarı için yalan söyleyemez, buna “evet” diyen hiçbir dindar başkalarının acılarına arkasını dönemez, buna “evet” diyecek hiçbir dindar gösterişe sapamaz, tevazudan uzaklaşamaz, adaletsizlik karşısında sessiz kalamaz.
Bu kadarını bilebilmek için din âlimi olmaya gerek yok, bu kadarını ben bile biliyorum.
Dine göre Allah’tan öncesi yoktur, kâinatta ne varsa O’ndandır, kâinatta ne varsa O’nun yarattığıdır.
Eğer dindarlar çocuklarına dini her yönüyle öğretse, onlara “tasavvuftan” bahsetse, “her insanın” kıymeti, Allah’ın yeryüzüne kendi kudretinden yansıttığı “fanilerin” her birinin kutsal değeri o çocuklar tarafından bilinir, bu bilgiyle dindar olur, bu bilgiyle o “yolda” yürür.
İnancın temeli “korku” değil, kendisini yaradana duyulan büyük sevgi, minnet ve bağlılık olur.
İnsan sevdiğine kendini beğendirmek ister, din senin için bir “Allah sevgisi” olduğunda korktuğundan değil, sadece O’na kendini beğendirmek, O’nun yakınında durabilmek için O’nun söylediklerine uyarsın.
O vakit, “öz” senin için her türlü şekilden daha büyük önem kazanır.
Bu “sevgideki” samimiyet sana büyük bir güven verir.
O samimiyetin O’nun tarafından görüleceğini bilirsin.
En büyük korkun “samimiyetten” uzaklaşmak olur.
Bu samimiyetten uzaklaştığında O’nun sevgisini kaybedeceğinden korkarsın ki bence bir dindar için cehennemden daha büyük korku bu “sevgiyi” kaybetme korkusu olur.
Dindarlar “Allah korkusu” dediklerinde ben “cehennem korkusunu” anlamam, ben “O’nun sevgisini kaybetme korkusunu” anlarım.
Kendisini, kendini yaradana böyle yakın hisseden birinin davranışları nasıl olur peki?
Bu sevgisini “herkese” gösterip, herkese kanıtlamaya mı uğraşır yoksa bu “sevginin” O’nun tarafından görüleceğine duyduğu güven ve olgunlukla mı davranır?
Ben, “cevapları” bırakın sadece bu “sorularla” yetiştirilecek dindarların bile vicdandan, dürüstlükten, adaletten bir nebze sapamayacaklarına eminim.
Bu konuları konuşmayı seviyorum ben, ortada görünür hiçbir neden olmasaydı da bunları konuşmak isterdim, din âlimleri bana bilmediklerimi anlatsın isterdim.
Ama bütün bunları konuşmamızı gerektiren “nedenler” de var.
Bu nedenlerden en önemlisi bugün ülkemizde “dindarların” iktidara sahip olmaları.
Ayrıca “dindarlıklarının” görünmesine de beni şaşırtacak kadar çok önem veriyorlar.
“Görünmezi görene” inanan birinin “görünürlüğe” bu kadar önem vermesi de beni hep şaşırtıyor.
Bundan da önemlisi bana her an, her yerde “dindarlığını” göstermek isteyen, dindarlığını bir flama gibi yüzüme doğru sallayan insanların “inançlarının” gereğini gerçekten yapıp yapmadıkları.
Dindarlığını insanların gözüne bu kadar soktuğunda insanlar da “sen gerçekten dindar mısın” diye sorma hakkına sahip olur.
“Yoksa günahların en büyüğünü işleyip dini başka gerçekleri saklamak için mi kullanıyorsun?”
Bakın, dün dindarların on yıldır yönettiği bu ülkede genç insanlar, başbakanın önünde pankart açtıkları için “sekiz yıl” hapse mahkûm oldular.
Sadece pankart açmışlardı.
Bu ceza, vicdana, adalete, dürüstlüğe uygun mu?
Bir başkasına değil kendinize söyleyin, bu ceza sizin vicdanınızı hiç mi yaralamıyor?
Kürtajı yasaklamak isteyen, “doğmamış çocukların hayatlarını” önemseyen insanlar, “doğmuş” olanların hayatlarını bu kadar rahat mahvedebilir mi?
Samimiyete uygun mu bu davranış?
Çocuklarımıza dini gerçekten iyi öğretseydik, dindarlık gerçekten “Allah korkusuna” dayansaydı, dindarların yönettiği bir ülkede genç çocuklara bu ceza reva görüldüğünde bu ülkenin dindarları bunu sessizlikle mi karşılardı?
Diyelim ki benim bunu sormaya hakkım yok.
Ama sizin kendinize bunu sormaya hakkınız var.
AHMET ALTAN / 08.06.2012
 |
| Fotograf: Özcan Antike |
DÜĞÜNLERİMİZ, DÜĞÜN GELENEKLERİMİZ
Sabiha ÖZSOY
Geleneksel olarak yapılan düğünler ülkemizde bölgeden bölgeye, ilden ile hatta yakın mesafedeki köyden köye bile değişmektedir. kültür etkileşiminden kaynaklanan bazı benzerlikler olsa da bariz farklılıklar vardır.
Bizim köyümüz çevresiyle etkileşimi oldukça fazla olan bir köydür. Bu etkileşimden dolayı yeniliklere açık, hareketli bir yapıya sahiptir. Dolaysıyla bazı kökleşmiş gelenekler dışında çeşitli gelenekler değişikliğe uğramıştır. Geleneksel olarak yapılan düğünlerimiz de eskiye göre değişikliğe uğramıştır. Bu değişmelerin nedeni yukarıda da bahsettiğim gibi kültür etkileşimidir.
Köşektaş Köyü orta büyüklükte nezih bir yerleşim birimidir. Fazla büyük olmadığı için insanlar birbirini tanır. Kış aylarında köyün nüfusu azalır, yaz aylarında ise artar. Bazı köylüler şehirdeki eğitim, sağlık, sosyal hizmetler gibi olanaklardan faydalanmak için göç etmiştir. Ama köyle bağlantılarını koparmamışlardır. Uzun tatillerde ziyaretlerini yaparlar.
 |
| Fotograf:Zeynep Güneş - Takı Merasimi Sonrası Halay Çekerken |
Köyümüzde düğünler genellikle yaz aylarında yapılır. Özellikle temmuz ayı düğün ayıdır. Çünkü köyün nüfusu en üst noktasına ulaşır. Düğünler genellikle Cuma günü başlar ve üç gün sürer. Düğünlerimizin geleneksel çalgısı davul ve zurnadır. Düğün için günler önce hazırlıklar yapılır. Geleneksek yemekler hazırlanır. Köy halkına yetecek kadar çok yemek yapılır. Günümüzde ise bu gelenek pek uygulanmamaktadır. Yemekler nelerden oluşur derseniz; etli bulgur pilavı, köfte, yaprak sarması, dolma, mantı, şerbet, baklava gibi.... Şimdilerde ise kolaylık sağlayan yönü düşünülerek kıymalı pide yaptırılmaktadır.
 |
| Fotograf: Özcan Antike - Düğün Seyreden Bir Grup İnsan Topluluğu |
Yemek hazırlıkları bittikten sonra Cuma günü Cuma namazından sonra düğün başlar. Cuma namazını kılan köy halkı, erkek evine gider. Bayrağın altına kurban kesildikten sonra düğün duası yapılır. Bayrak herkesin görmesi için erkek evinin çatısına dikilir. Davul çalmaya başlar. Önceden hazırlanan yemekler köy halkına sunulur.
Erkek evine köy halkının genç kızları ve erkekler toplanır. Gelin ve damadın yakınları, gelin ve damat, genç kızlar ve erkekler köyü dolaşıp köy halkını düğününe davet ederler. Köy halkına okuntu adı verilen fıstık ve şeker dağıtılır.
Cuma gecesi bütün köy halkı düğün evinde toplanır. Kadınıyla , erkeğiyle hep birlikte davul zurna eşliğinde gece geç saatlere kadar eğlenirler. Her düğünde mutlaka söylenen birkaç tane türkümüz vardır. Bunlar içinde en çok söyleneni şu kıtalardan oluşur.
Düğünlerimizde ikinci gün daha yoğun geçer. Ikinci günde deve donatılır ve ikindi vaktinde gündüz kınası yakılır. Gündüz kınası için erkek evi deve donatır.
 |
| Fotograf: Celalettin Ölgün - Deve Oyunu |
Deve donatmada gerçek bir deve söz konusu değildir. Tamamıyla düzmece, bir tür oyundur deve donatma geleneği. Bütün düğünlerde kullanılan bir deve başı vardır. Deve başının kulakları tahta kaşıklardan, gözleri ise aynadan yapılır. Rivayetlere göre gözlerin aynadan yapılması nazarı geri yansıtmak içindir.
Erkek tarafı gece kınası için tekrar kız evine gider. Gelin bir sandalyeye oturur ve etrafında çember oluşturulur. Kına gecesinde türküler söylenerek gelin ağlatılır. Kaynana gelinin kınasını yakar ve gelinin avucuna kına altını (Cumhuriyet altını) koyar. Gelinin arkadaşları kendi aralarında kına gecesi yaparlar. Sonra teft çalıp eğlenirler ağlar.
Pazar günü son gündür. Gelin arabası süslenip diğer arabalarla gelin alınmaya gidilir. Kız evi için bu son gün çok zordur. Kız evi gelinin çeyizini hazırlar. Erkek tarafından sandık parası istenilip çeyizler gönderilir. Erkek tarafı gelini almak içn öğlen vakti kız evine gider. Tabi ki gelin hemen çıkarılmaz.. kız evi yüklü miktarda kapı parası ister. Gelinin erkek kardeşi yada babası gelin kuşağını bağlar. Gelin yakınlarıyla vedalaşıp alkışlarla gelin arabasına bindirilir. Bu an kız evinin en hüzünlü zamanıdır. Gelin arabasının arkasından su dolu çömlek kırılır.
 |
| Fotograf: Zeynep Güneş -Takı Merasimi İçin Toplanmış Bir Grup İnsan Topluluğu |
Eskiden gelin erkek evine getirilince kaynana ile kayınbaba güreş tutarmış. Bu gelenek şimdilerde uygulanmamaktadır.
Üç günlük yorucu ama bir haylide eğlenceli olan Köşektaş Köyü’nün düğünlerini sizlere anlatmaya çalıştım. Düğünlerimizin amacı sadece iki kişinin evlendiğini duyurmak değildir. Düğünler sayesinde köy halkında birlik duygusu oluşur ve mutluluklar paylaşılır. Ayrıca genç kızlar ve genç erkeklerin birbirlerini görüp beğenmelerine vesile olur. Ne yazık ki kültür yozlaşması, teknolojik gelişmeler gibi faktörler nedeniyle bazı geleneklerimiz yok olmaktadır. Umarım uzun yıllar boyunca düğünlerimiz çok fazla değişikliğe uğramadan yapılmaya devam edilir.
0 Yorum - Yorum Yaz
Din ve Bilim
Doç. Dr. Şafak Nagajima
Doç. Dr. Şafak Nakajima