Yirmi yıldan beri fırsat buldukça günde ortalama 4-5 kilometre yürürüm. Bu yazıda yürümenin yararlarından bahsedecek değilim. Zaten o konuda birkaç yazım var.
Her zaman aynı doğrultu ve yerlerde yürümüyorum.
19 Temmuz sabahı yürüyüş güzergahım, Avanos - Ürgüp eski yolu üzerindeydi. Tam tepenin zirvesine yaklaştığımda, anayol dışındaki kıraç arazi içinde bir karavana rastladım. “Ne var bunda?” diyecek olanlara yazıyı okumaya devam etmelerini öneriyorum.
Karavanın dışında, konuşunca adının Lee olduğunu öğrendiğim 46 yaşında erkek bir İngiliz vardı. Karavan içinde, çalışmaya hazır durumda singer marka, kolla çalışan 60-70 yıllık eski bir dikiş makinası göze çarpıyordu. Makine üstünde kırpık kumaşlardan yapılma para cüzdanları, öğrenci kalemlikleri, çantalar bulunuyordu. Bozkırın ortasında ben bir yabancı görmekten, Lee ise İngilizce bilen biri ile karşılaşmaktan memnunduk. Lee, elinde tuttuğu parçalara iğne ile dikişler atıyor, küçük süslemeler yapıyordu. Böyle bir manzara ile karşılaşan her insan gibi LEE’ye sormadan edemedim. Önce ne için bu çalışmaları yaptığını sordum.
“Hobi” dedi.
Endonezya’da bir okul yaptırma projesi olduğunu ve onunla ilgili çalışmalar yaptığını, hayır kurumu oluşturduklarını anlattı. Projenin politik ve dinsel yönü bulunmadığını sorum üzerine söyledi.
Lee, ileri derecede topaldı. Bastonla yürüyor, otomatik vitesli eski bir Mitsubishi kullanıyordu. Musclardys trophy adı verilen çok berbat ve genetikle geçen bir kas hastalığı ile mücadele ediyordu. Ve o durumda hem seyahat ediyor, hem çalışıyordu.
“Bunları okul projesi için mi yapıyorsun?” diye sorunca güldü. Bu işle projemin gerçekleşmeyeceğini biliyorum. Her yerde satabilmek ve insanları inandırabilmek çok güç. Ama Çinlilere, özellikle yılbaşını kutladıkları ayda satış yapıyorum. Sadece bu parçaların geliri ile olmasa da şimdiye kadar hesapta belli bir miktar birikti.” Dedi.
Yalnız, bu ıssız yerlerde korkup korkmadığını sordum.
“Hayır, korkum sadece yere düşmek. Düşersem hastalığımdan dolayı yardımsız kalkamam.” Dedi.
Hikaye uzun, gerisi bende.
Demem o ki, Avrupalı beyni ve felsefesi farklı. Vicdan ve temiz duygular içinde yaşama bağlılık ve yaşama asılma. Bunu, topluma katkı ve özveri olarak sunma.
Bizde nasıl?
Hüseyin SEYFİ
HALK TIBBI - HEKİMLİĞİ
-KOCAKARI İLAÇLARI-
HAZIRLAYAN VE SUNAN
Gerçekte kimisinin hiçbir yararının olmayışının yanında birçokları uzun yıllardan beri süregelen ve olumlu sonuçlar gösteren deneyimlerin ürünüdür. Bugün pek çoğu kullanılmasa da kimi tedavisi olmayan hastalıklarda ya da acil durumlarda tek çıkar yol görülerek kullanılmaktadır.
ALLERJİ | Çördükotu ve kekik kaynatılıp içirilir |
ARI –BÖCEK SOKMASI | Çamur sürülür. |
ARPACIK (İt dirseği) | Arpacığın çıktığı yer, ısıtılan mendil kaşık sapı gibi şeyler sürülüp korkutulur. Arpacık çıkan yere ıslatılmış ekmek konu bir köpek eniğinin onu alması sağlanır. |
APSE- ŞİŞLİK | Sütle ıslatılmış ekmek sarılarak şişliğin baş vermesi sağlanır. Süt, yumurta ve un karışımı sarılır. |
BALGAM SÖKTÜRME | İğde, süt kaynatılıp içirilir. Her sabah aç karına taze tereyağı petekli bal karışımı yedirilir. |
BEL, SIRT AĞRILARI | Ağrıyan yer sıvanır (Masaj yapılır) sonra kupa çekilir. |
BASUR | Çiriş otu kökü pişirilip basur üzerine sarılır |
BASMA-BADEMCİK | Parmak bastırılarak patlatılır |
BAŞ AĞRISI ve ATEŞLENME | Islak bez ya da çiğ patates dilimleri konur. Hocaya okutulup iplik bağlatılır. |
BAŞKONAĞI (Kepek) | Beziryağı ile koruk suyu kaynatılıp saç Yıkanır. |
BEL, KABURGA KIRIKLARI | (Kırıkçılar yapar) Isıtılarak iyice yumuşatılmış kara sakız ya da yumurta akını sabunla karıştırıp bez üzerine yayıp kırık yere gelecek biçimde tüm karını saracak biçimde sarılır. |
BÜYÜMEYEN-ONMAYAN BEKLERE | Eşek sütü içirilir. |
ÇIBAN-DOLAMA | Pişmiş soğan ya da yumurta akıyla sabun tilesi (rendelenmesi) karıştırılıp sarılarak çıbanın olgunlaşıp delinmesi sağlanır. Okunmuş tereyağı sürülür. |
DİŞ AĞRISI | Yaş söğüt kabuğu ısıtılıp çıkan suyu ağrıyan yere pamukla konur. Mercimek, nohut ağızda tutulur. Ağrıyan diş üzerine karanfil tohumu ya da çetene yaprağı konur. |
EKZAMA-DERMA | Güvezi (Kopya) kalem ya da mürekkeple yazılır. Ocaklara okutulur üzerine tükürtülür. |
EZİK- BURKULMA | Çiğ et ya da yeni kesilmiş kuyruk kapağı (koyun kuyruğu derisi) sarılır. Öküzgözü otu çiçeklerinin kaynatılıp suyu ile yıkandığında şişlik iner. |
GECE GÖRMEYENLER | Gözlerine kara tavuk yağı sürülür. |
GÖZ AĞRISI | Islatılmış mayalı ekmek konur, |
GÖZ ÇAPAKLANMASI | Soğuk çay demi damlatılır. |
GÖZ DEĞMESİ- NAZAR | Kurşun döktürülür, Göğüs ya da gizli bir yere göz boncuğu, iğde çubuğu parçası, tavuk boku (Muska biçim verilmiş kesecik içinde) deniz böceği kabuğu (deve boncuğu) ve sarımsak götü birleştirilip dikilir. Mavi bocuk dizisi boğaza takılır. Muska yazdırılıp boyuna takılır. Tuz okutulur ağzına bir çimdik atılıp nazardan korunan çocuktan bir parça (bez, para vb) alınıp nazarın başkasına geçmesi sağlanır. |
GÖZ KANLANMASI | Kuru üzüm ezilip göze sarılır. uymadan önce ıslatılmış yufka ekmeği sarılır. |
HAŞLANMA ve YANIKLAR | Salça, yoğurt sürülür |
İDRAR SÖKTÜRME | Keçiboynuzu çekirdeği kavrulup, dövüldükten sonra kahve gibi içirilir. |
KABAKULAK | Şişen yere tava karası sürülür. |
KABIZLIK | Sabun kirtiği sokulur. Zeytinyağı içirilir. Buğday kepeğini yoğurtla karıştırılıp birkaç gün yedirilir. Erik kurusu ve çir yemek de it burnu yaprağı kaynatılıp içilmesi kabızlık için iyi gelir. |
KANI DURDURMA | Kesici aletlerle oluşan yaralanmalarda durmayan kan üzerine işenerek kan durdurulur. Tütün ya kül basılır. |
KARIN AĞRISI(Sancı) | Kekik kaynatılıp içirilir ya da rakı içirilir. Bal ve sirkeyle karıştırılmış bal karına sarılır karın ovalanır, göbek çekilir. Pişirilip lapa durumuna getirilmiş tarhana sarılır |
KULAK AĞRISI | Tavşan yağı konur ya da yeni kız doğurmuş anne sütü sağılır |
KURBAĞICIK | (Bebeklerde görülür) Bıngıldak temiz bir jiletle çizilip kara sakız yapıştırılır |
NEFES DARLIĞI YELPİK | Sarı çiçek(Papatya), ya da it burnu meyvesi kaynatılıp içirilir. Devetabanı çiçek ve yaprakları kaynatılıp içirilir. |
NEZLE- GRİP | Nane kaynatılıp içirilir. Isıtılmış pekmez içine acı biber katılıp yedirilir. Terletilir. |
PARMAK ARASI, TIRNAK YARALARI | Kına yakılır |
ROMATİZMA | ROMATİZME (Yel ağrısı, sızı): Bacaklara düğün otu sarılıp kandaki sarı suların akması sağlanır. Sıcak kapak taşı bastırılır, sıcak kumda yatılır. Okunmuş iplik bağlatılır. |
SARILIK | Anlından kan alınır. Camuz yoğurdu yedirilir. |
SITMA | |
SİĞİL | Çakır dikeni batırılır. Diken çürüdükçe siğil kurur. Öküz kuyruğu otu çiçeği sarılır.Bezir ya da zeytinyağında bekletilmiş sarımsak ezmesi sarılır. Taze ezilmiş ayrık otu kökü sarılır. |
ŞARBON | (Koyundan bulaşır). Yara yeri ısıtılmış ağaç kaşık sapı ile yakılır |
UYKUSUZLUK | Kaynatılmış Yarpuz yaprağı suyu, içirilir. Kurutulmuş gelincik yaprakları kaynatılıp içirilir. |
UYUZ-GİCİMİK | Kireç, göktaşı (Cenger) karışımı suda eritilip vücuda sürülür. |
VEREM | (İnce hastalık): Köpek yavrusu eti yedirilir. |
YATAK ISLATMA | Kirpi eti yedirilir. |
YILAN SOKMASI | Afsuncu ocaklara afsunlatılır |
ZAYIF (Marazlı) ve BÜYÜMEYEN BEBEKLERE | Eşek sütü içirilir |
ZEHİRLENMELER | Ayran içirilir ya da tuzlu içirilip kusturulur. Pekmez şerbeti içirilir. |
0 Yorum - Yorum Yaz
Bence devremülk bile almamalı insan. Nereden biliyorsun her sene her 10 Temmuz - 10 Ağustos arasını şu koskoca dünya üzerinde gidip gidip hep aynı noktada geçirmek istediğini? Olur ya, gelecek sene başka memleketlere gidersiniz ailecek. İran’a mesela ya da Ukrayna’ya veya Kamboçya’ya...
Yolculuk etmeyi niye bu kadar seviyorum bilmiyorum. Tek bildiğim yollarda özgürleştiğim, romanlarımı hep oradan oraya giderken tesadüfen bulduğum ve ilk satırlarını yolculuklarda yazdığım. Sevmenin de ötesinde bir ihtiyaç bu, kanımda deveran eden bir saklı iptila. İlla ki çıkmalıyım yolculuklara. Uzun süre yolculuk etmez, edemez isem bir eksiklik hissetmeye başlıyorum. Bir tıkanıklık. Akmıyor sanki hayat, illa ki gitmem gerek.
Gitmek ama nereye? Önemi yok. Gitmek ama niye? Cevabı yok. Aslında varılacak yer dahi o kadar mühim değil, zira aslolan gitmek, gidebilmek... zaman zaman... her zaman.
Uçmayı, havaalanlarını, pasaport kontrollerini, bel ağrılarını ve uluslararası seyahatlerin o kaçınılmaz gündelik sefaletlerini günahları kadar sevmeyen arkadaşlarım var. Karşılıklı yadırgayan gözlerle bakıyoruz birbirimize. “Sen de artık yorulmadın mı bunca dolaşmaktan, otur oturduğun yerde.” diyenler çıkıyor aralarından, nedense yarı sitemkar. “Huzursuz ruh seni!”
Doğru, nereye gidersen git, kaçtıklarını götürürsün beraberinde. Doğru, ne kadar kilometre kat edersen kat et yakınlaşamazsın kendine, eğer zihninin ve yüreğinin sınırları duruyorsa yerli yerinde. Doğru, aslolan hikayeleri arşınlamaktır, memleketleri değil. Bunların hepsi doğru. Ve her seyyah bilir ki gittiği yerde onu gene kendisidir karşılayacak olan. Kendi geçmişi. Huzursuz ruhlar bilmez mi sanırsınız, ne kadar dolaşırlarsa dolaşsınlar huzur bulamayacaklarını...
Ne var ki gene de dayanamazlar işte. İçlerinde kurulu bir saat. Tik-tak-tik-tak. Sonsuza değin aynı yerde güven ve huzur içinde kalmak mı, yoksa savrula savrula oradan oraya gitmek mi deseler hiç tereddütsüz gitmek, gidebilmek derim. Sonsuza değin verilen yeminlerde bir sahtelik var. Hiç bozulmamak üzere kurulu düzenlerde bir tahakküm var. Hiç değişmediğini iddia eden ve bununla gurur duyan insanlarda bir hamlık, çiğlik, pişmemişlik var. İnsan ki eşrefi mahlukattır, içindeki semavi özü keşfetmekle yükümlüdür. Çıkacaksın yollara, kendine doğru git gidebildiğin kadar. Keşif boynumuzun borcudur. Kendimizi keşfetmek, aşkı keşfetmek, dünyayı keşfetmek, Öteki’ni keşfetmek...
Çakılı kalmamak hep aynı ruh hallerine, aynılıklara, çoktan bitmiş ama rol yapmayı sürdüren evliliklere, kendini yenileyemeyen ilişkilere, tavsamış sirkeleşmiş arkadaşlıklara, aslını yitirmiş ve bir ucuz taklitten ibaret kalmış aşklara... Bence devremülk bile almamalı insan. Nereden biliyorsun her sene her 10 Temmuz-10 Ağustos arasını şu koskoca dünya üzerinde gidip gidip hep aynı noktada geçirmek istediğini? Olur da gelecek sene başka memleketlere gidersiniz ailecek? İran’a mesela ya da Ukrayna’ya veya Kamboçya’ya... Nasıl yaşar nasıl ağlar orada insanlar sırf görmek için, sırf meraktan, merak ki en çabuk yitirdiğimiz, en temel dürtümüzdü, bize en çok yakışan... Hem belki seneye tek başına çıkarsın tatile, kocan ve çocuklarınla değil; kendi kendinle. Sevmediğinden değil aileni, kendini özlediğinden. Şöyle bir kendinle sohbet etmeyeli çok zaman geçtiğinden. Yalnızlık içsel bir hazine olduğundan. Kaçılacak bir sosyal kusur değil.
Çakılı kalmamak sırf alışkanlıklardan ötürü demir attığın koylara. Çıkmak oralardan, geçmek dalgakıranların beri tarafına, bilmediğin memleketlere varmak, tatmadığın yemekler yemek, sözlerini anlamadığın şarkılarla içlenmek, risk almak, dağılmak ve parçalanmak ve hasret çekmek buram buram, gurbetin tadına bakmak ve kendini yabancının gözünden görmek, şaşırmak yeniden, şaşırmak bir çocuk gibi dünyanın hallerine, çeşitliliğine, güzelliğine, acımasızlıklarına... şaşırmak ölene kadar. Şaşırma kabiliyetini hiç yitirmemek. Budur son tahlilde Adem oğullarına Havva kızlarına kendilerini keşfettirten serüven.
Elif Şafak